Diş Fırçalama Alışkanlığı
Çocuğa diş fırçalama alışkanlığı kazandırmak için yapılması gereken ilk şey çocuğa örnek olmaktır. Çocuklar her zaman büyüklerini taklit ederek hayatı öğrenirler. Ailedeki büyükleri annesi, babası, kardeşi veya diğer aile büyükleri diş fırçalama alışkanlığı varsa çocuk ailesini taklit edecektir.
Bebekler henüz 6’lıkken ilk dişleri çıkmaya başlar. İlk dişler çıktıktan sonra da ebeveynleri dişleri temizlemelidir. Bunun için parmak fırçası ya da yumuşak diş fırçalarını kullanılabilir. Dairesel hareketlerle dişler fırçalanmalıdır. Okul öncesi dönem de olan çocuklar için uyumadan dişlerinin temizlendiğinden emin olunmalıdır. Çocuğun dişlerinin tüm yüzeyi uygun malzemelerle dikkatlice temizlenmelidir.
Elbette ki çocuğun ağız yapısına uygun çocuk diş fırçalarını tercih etmek diş fırçalama alışkanlığını kazanmayı kolaylaştırır.
Diş Fırçalama Çocuklara Nasıl Sevdirilebilir?
Çocuklar her şeyi oyunla ve taklitle öğrenmeyi sever. Aile bireyleri düzenli olarak diş fırçalayan çocuklar hem onları taklit edecektir hem de diş fırçalamayı oyun haline getiren ailelerde çocuk, diş fırçalama alışkanlığını oyun oynarken edinecektir. Çocuğa yapacaklarına yönelik emirler vermek yerine(dişini fırçala, pijamanı giy…) onun yapması gereken davranışları birlikte yapmak daha etkili sonuçlar almayı sağlar. Çocukla birlikte diş fırçalamak bu bakımdan önemlidir.
Bebeklik ve çocukluk döneminin tamamında aynı saatlerde aynı şeyleri yapmak hem aile hem çocuk için işleri kolaylaştırır. Çocuklar rutini sever ve rutine daha kolay uyum sağlar. Bu nedenle nasıl ki çocuğun uyku saati belli ise diş fırçalama rutini de belli olmalıdır. Yemeklerden sonra ya da yatmadan önce her gün düzenli olarak dişler fırçalanmalıdır. Diş fırçalamaya eylemini çocuk için eğlence haline getirmek gerekir. “Hadi kuzum dişlerimizdeki mikropları kovalayalım. Bakalım hangimizin dişi daha temiz olacak?...”gibi söylemlerde bulunmak, aynada komik yüz şekilleri yapmak, telefondan dakika tutmak, şarkı açıp şarkı bitene kadar diş fırçalamak, diş fırçalama tamamlanınca size özgü bir dans yapmak… etkili olabilir.
Ayrıca çocuk diş fırçaları da oldukça dikkat çekici şekilde tasarlanmaktadır. Üzerinde çocuğun sevdiği kahramanların resimleri olan çocuk diş fırçaları da çocuğu diş fırçalama konusunda heveslendirebilir.
Çocuklara Diş Fırçalama Alışkanlığı Kazandırılırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Mümkün olduğunca çocuğun diş fırçalarken eğlenmesini sağlamak gerekir. Bunun dışında bazı önemli noktalar da atlanmamalıdır. Bunlar:
- Bir rutin dahilinde her gün dişler fırçalanmalı,
- Çocuk diş fırçaları yani çocuk için uygun olan sertlikte ve yumuşaklıkta diş fırçaları tercih edilmeli,
- Çocuk diş macunları kullanılmalı,
- Macun fırçaya az miktarda sürülmeli,
- Çocuğa macunu yutmaması gerektiği öğretilmeli,
- 2-3 dakika süresince dişler fırçalanmalı,
- Doğru ve etkili diş fırçalama (link verilecek) öğretilmeli,
- Dişlerin tüm yüzeylerine ulaşması için ona yardımcı olunmalıdır.
Çocuk dişlerini doğru ve etkili fırçalama alışkanlığını ne kadar küçük yaşta kazanırsa ilerleyen yıllarda çürük diş sorunları yaşama ihtimali o kadar düşer.
Çocuklara Diş Fırçalama Alışkanlığı Kazandırmak Neden Önemlidir?
Çocuğa küçük yaşta diş fırçalama alışkanlığı kazandırılmasıyla:
- Çocuk öz bakımını yapmayı küçük yaşta öğrenir.
- Küçük yaşlarda oluşan diş çürüklerinin önüne geçilmiş olur. Çocuğun beden sağlığı için ideal ağız ve diş sağlığına sahip olması çok önemlidir. Diş çürüğü pek çok hastalığı tetikleyebilir.
- Çocuğun diş fırçalama alışkanlığını bir ömür sürdürmesi gerekir. Bunun için de bu alışkanlığı ne kadar küçük yaşta edinirse alışkanlığın sürdürülmesi için o kadar kolay olur.
- Sağlıklı beslenmenin ve gelişmenin ilk adımı, sindirimin ilk aşaması olan çiğnemedir. Dişi çürük olan ya da çürük nedeniyle erken yaşta dişleri çekilmek zorunda kalan çocuk yeterli düzeyde beslenemez ve ya yediklerini yeterince çiğneyemez. Bu durum çocuğun gelişimini olumsuz etkiler.
- Süt dişleri dökülmesi gereken yaştan önce çürüdüğü için çekilirse çocuğun kalıcı dişleri sürerken kayma yaşanabilir. Bu da diş çapraşıklığına neden olur. Çapraşık dişler için ortodontik tedaviler gerekebilir.
- Çocukla birlikte diş fırçalamak çocuk açısından alışkanlık kazanmayı kolaylaştırır. Çocuk ile vakit geçirmek onunla etkinlikler yapmak onun zeka gelişimine ciddi katkılarda bulunur ve öz bakım becerilerini geliştirir.
Çocuğunuz Diş Fırçalarken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
- Çocuğunuz ile birlikte siz de dişleriniz fırçalayın. Birlikte vakit geçirmek size ve ona iyi gelecektir. Aynı zamanda çocuğunuz dişlerini fırçalarken sizi modelleyecektir.
- Önce çocuğun kendi kendine dişlerini fırçalamasını isteyin sonra eksik kalan yerlerde ona yardımcı olun. Çocuğunuzun gelişmesine öz bakımını yapmasına fırsat tanıyın.
- Çocuğunuz ile birlikte çocuk diş fırçası alın. Onun istediği çocuk diş fırçasını tercih etmesine olanak tanıyın.
- Çocuğunuza aynı anda birkaç fırça alabilirsiniz. Bu sayede fırça değiştirerek dişini fırçalar ve istediği fırça ile dişini fırçalarken eğlenir. Bu eğlence çocuğunuzun diş fırçalama alışkanlığı kazanmasını kolaylaştırabilir.
- Çocuğunuzun aynada kendini görebileceği ve lavaboya rahatça yetişebileceği bir basamak kullanmasını sağlayın.
- Oyun oynarken oyuncaklarının da dişini fırçalamasını isteyin.
- Şeker, abur cubur yedikten sonra dişlerindeki kalıntıyı ayna ile çocuğunuza gösterin. Diş fırçalama işleminden sonra da dişlerinin temizliğini gösterin. Çocuğu dişlerini temizlemek için teşvik edin.
- Diş fırçalama alışkanlığı kadar diş ve beden sağlığını korumak için sağlıklı gıdalar tüketmek de önemlidir. Çocuğunuzu şeker, çikolata, cips gibi zararlı besinleri çok tüketmeyeceği şekilde beslenmeye özen gösterin.
Dişlerini fırçalama işleminden sonra çocuğunuzu ödüllendirin.
Çocuklarda diş fırçalamaya ne zaman başlanmalıdır?
Çocuklarda diş fırçalamaya ilk dişler sürerken başlanmalıdır. Her çocuğun gülüşü güzeldir. O güzelliği taçlandırmak için dişlerinin sağlıklı bembeyaz olması gerekir. Süt dişleri kalıcı dişler için çene yapısının düz durmasını, çocuğun beden sağlığı ve gelişimi için çiğneme fonksiyonlarını gerçekleştirmesi bakımından oldukça önemlidir. Çocuğun süt dişlerini çürüme nedeniyle kalıcı dişler sürmeden kaybetmemesi için düzenli fırçalama alışkanlığı edinmesi çok önemlidir. Zira dişler çıkmaya başladığı ve büyüdüğü dönemden itibaren çürüyebilirler. Bebeklik döneminde süren dişlerin fırçalanması işlemi bebeğin bakımını üstlenen kişi tarafından nazikçe yapılmalıdır. 2-3 yaşından itibaren de çocuğun dişlerini büyükleri gözetiminde fırçalamasına müsaade edilebilir.